Đi tàu cao tốc buôn chuyến - đi tàu cao tốc buôn chuyện - đi suốt 4 mùa vui (cập nhật)

Nội dung trong TOA BUÔN CHUYỆN cập nhật theo dòng thời sự, xin mời quý khách chi tiết tại Nhật ký Đường sắt cao tốc.

Hành trình tàu cao tốc Bắc - Nam sẽ lần lượt đi qua các địa danh: Hà Nội, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai và TP HCM.

Những năm tuyệt nhiên chưa có hàng không dân dụng, đường bộ ô-tô gian nan khủng khiếp thì tàu Thống Nhất thông thương bắc-nam là một phương tiện đặc biệt kỳ lạ với một sứ mệnh cũng lạ kỳ không kém. Nước Việt dài, nên những năm bao cấp ngăn sông cấm chợ, đất nước cố gồng mình lạc quan nối liền bằng một hệ thống đường sắt lạc hậu vào loại hàng đầu thế giới. Thăm người thân rồi tranh thủ nhặt nhạnh buôn bán, chuyển quân rồi chuyển hàng, không biết bao nhiêu sứ mệnh kinh tế quân sự dân sự hầu như đều nhờ những toa tàu cũ kỹ kẽo kẹt gánh hết. Nhân viên của tàu Thống Nhất được coi là thủy thủ “Vốt-cô” trên cạn, một mẫu hotboy thời thượng cho không biết bao nhiêu thiếu nữ tới tuổi cập kê. Vosco là tên một công ty tàu biển của nhà nước được độc quyền viễn dương, chuyên đánh hàng tiêu dùng đủ loại cả chính cả tà từ Nhật hoặc vài nước Trung Đông về. Xe máy nghĩa địa, tủ lạnh bãi rác, ti-vi tiếng được tiếng mất, hình méo đến nỗi khi xem bóng đá thấy quần cầu thủ lệch khỏi chân tới cả đốt tay. Nhưng lời lãi khủng khiếp. Buôn bán trên tàu Thống Nhất cũng hao hao như thế thôi. Nếu chạy chiều từ bắc vào thì mọi ngóc ngách nhét đầy thuốc lá sợi Lạng Sơn, thuốc kháng sinh, đầu bút bi và nguy hiểm kinh hoàng là xăng. Cứ vài ba tháng, báo chí lại thản nhiên buồn bã đưa tin có một vài toa tàu bùng bùng cháy. Nếu chạy từ nam ra thì mang vải vóc, máy khâu “xanh gie”, phụ tùng xe Honda, xe đạp Chợ Lớn… mênh mông thượng vàng hạ cám. Thời gian tàu chạy từ Hà Nội đến Sài Gòn, nhanh nhất hết chừng năm đêm sáu ngày, còn chậm thì không thể tính. Bộ Giao thông vận tải gọi người đi tàu là “hành khách” thật quá đúng. Có những chuyến gặp bão lụt, những người này bị “hành” trên đường tới gần hai tuần. Nhờ thế mà không biết bao nhiêu mối tình hoặc phi thường hoặc bình thường đã thăng hoa. Và có điều lạ là, tất cả những mối tình đấy sau khi đã vào hôn nhân thì đều thủy chung bền vững.

Ở cái thời đi lại còn đầy rẫy khó khăn đấy, với những người lần đầu tiên dời khỏi phố dời khỏi làng, được ngồi cạnh cửa sổ để gió thổi tung tóc rồi ngắm cảnh là một đại khoái thú. Tổ quốc miên man hùng vĩ trôi ngang, đẹp như mơ. Những cánh đồng mướt xanh khu Bốn cũ. Những làng chài thấp thoáng nét sơn thủy miền trung. Những phố xá trầm vắng long lanh ánh đèn muộn, dọc theo quốc lộ miền nam vẳng nhẹ giai điệu bolero. Ngay cả ăn uống cũng đa dạng phong phú, người ta gọi tên ga theo ẩm thực từng vùng. Ga “phở trâu”, ga “gà”, ga “chôm chôm”. Đồng Hới là nồng nàn cơm thịt lợn rán cho những cặp đang yêu. Huế là bún bò giò heo cay tê lưỡi trẻ con. Diêu Trì là gà xé phay rượu mía, đô pinh cho những người ngồi cùng khoang bốc đồng kết bạn. Mỗi một vùng đất cảnh trí đều khác nhau, đều riêng tư hồn cốt. Nó khác hẳn bây giờ, hành khách chỉ cúi mặt vào smartphone, hiếm hoi mới có một vài người trẻ bơ vơ nghiêng ngó ra ngoài. Không hẳn là do cửa sổ giờ đây đã bịt kín bằng kính cường lực để chống ném đá, nên bên trong chỉ lạnh tanh một mùi máy điều hòa. Mà bên ngoài nhìn cũng chán mắt thật. Bình Định thì cũng giống Nam Định. Quy Nhơn chẳng khác gì Vinh. Vẫn một kiểu nhà cửa a dua xây cất đơn điệu ba tầng để lửng tầng tư, nửa quê nửa tỉnh nhạt nhẽo giống hệt nhau. Có phải thế chăng mà du lịch bằng đường sắt trầm trọng thất thu, cho dù các dịch vụ ăn uống gần đây được cải tiến bắc chước đường không. Có điều, qua cửa sổ máy bay người ta chỉ thấy mây. Còn ở tàu hỏa, rất nhiều khi thấy những khuôn hình rưng rưng nao nao nghèn nghẹn.

Một trong những cảnh làm nhiều người đi tàu có đôi chút sâu sắc thường mông lung cảm động. Đó là những đoạn đường ngang dân sinh cắt qua đường sắt lững thững chạy vào làng. Hồi xưa hầu hết là đường đất mòn, cao cấp hơn thì trải đá dăm. Barie là dây thừng là một thanh tre. Chẳng có ai trông nó cả. Chỉ có một vài đứa trẻ rất khó phân biệt trai gái, tóc khét vàng chăn bò. Bọn trẻ giơ tay vẫy, mắt tím sẫm hoàng hôn mang cái nhìn níu kéo. Xa xa sau lưng chúng là những cánh đồng mênh mông vừa gặt xong, là một ngôi làng cổ kính xanh sẫm lũy tre không rõ giàu hay nghèo. Do phương tiện giao thông ít cùng tầm nhìn rộng, nên hầu khắp các tuyến đường ngang dân sinh cắt đường sắt, rất hiếm tai nạn. Thảng nếu có thì tàu hỏa chỉ đâm phải bò.

Còn bây giờ, chuyện an toàn giao thông ở những chỗ lãng mạn ấy đã thành nhức nhối. Không hiểu ở đâu ra mà bỗng có lắm người như thế, lắm ô-tô lắm xe máy đến thế. Cánh đồng mênh mông đã thành khu chế xuất, đôi lúc thành cả “rì dọt”. Những ngôi làng có lũy tre biến mất, chỉ thấy san sát nhà bê-tông lao nhao giống như cái gọi là phố. Bọn trẻ tóc vẫn vàng, nhưng là nhờ thuốc nhuộm Hàn Quốc, đương nhiên sẽ không chăn bò nữa. Barie được thay bằng thanh gỗ, tối tân hơn là thanh sắt, dọa dẫm sơn vằn vện xanh đỏ. Và cạnh những thanh chắn đó mọc lên một “lô cốt” nho nhỏ. Người ngồi gác thường là một trung niên mặt mũi khắc khổ, mặc đồng phục của ngành hình như mầu ghi sẫm. Nghe tiếng còi tàu hú xa xa, vội vã bỏ nồi rau muống đang luộc dở, nhanh nhẩu chạy ra giúp mấy bà mấy chị đi xe máy gầm thấp đã vượt qua thanh chắn nhưng vẫn còn kẹt giữa đường ray. Những hôm mưa xấu trời, trung niên vừa cáu vừa nhăn nhó ghé vai đẩy giúp một chiếc xe tải “công nông” chết máy nằm chềnh ềnh trên lổn nhổn đám tà vẹt. Tàu sắp đến rồi.

Theo báo cáo của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, tính từ ngày 16-9-2017 đến ngày 15-4-2018, tai nạn giao thông đường sắt đã xảy ra 199 vụ. Đa phần là lý do khách quan và phần nhiều ở những điểm giao cắt với đường ngang dân sinh. Rõ ràng ý thức của khá đông những người tham gia giao thông ở ta là rất kém. Nhưng không thể chỉ đổ tại vào ý thức, vì có những vấn đề thuần túy chủ quan chuyên môn cũng đang gay gắt đặt ra vô vàn câu hỏi. Nhất là khi gần đây, Bộ Giao thông vận tải tái khởi động lại dự án đường sắt cao tốc bắc-nam.

Hy vọng rằng mọi sự sẽ trôi chảy êm đẹp. Bởi bất kỳ một quốc gia nào muốn phát triển hưng thịnh, đều phải sở hữu một hệ thống đường sắt vừa an toàn, vừa tối tân hiện đại. Mong rằng trong một tương lai không xa, ngành đường sắt sẽ luôn băng băng ngân nga hát, “con tàu Việt Nam đi suốt bốn mùa vui”.

NGUYỄN VIỆT HÀ (BÁO NHÂN DÂN)

Hành trình tàu cao tốc Nam - Bắc sẽ lần lượt đi qua các địa danh: TP HCM, Đồng Nai, Bình Thuận, Ninh Thuận, Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Đà Nẵng, Huế, Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình, Nam Định, Hà Nam và Hà Nội.